Ekzokrin Pankreas Yetersizliği

  Ekzokrin pankreas yetersizligi by Ümit Yılmaz 1 

Ekzokrin Pankreas Yetersizliği

 

Teşhis Hakkında:

Pankreas karın boşluğunda bulunan ve sindirim için çok önemli enzimleri üreten bir organdır. Mikroskobik olarak pankreasın iki ayrı yapısı vardır. Endokrin ve ekzokrin bölümleri vardır.Endokrin hücreleri hormon salgılarken, ekzokrin hücreler ise sindirim için gerekli olan enzimleri salgılar.
Bu enzimler sayesinde yenilen yiyecekler bağırsaklardan emilebilecek hale gelir.

Neden:

Köpeklerde ekzokrin pankreas yetersizliği, ekzokrin hücrelerin dumura uğramasından dolayı oluşur. Ancak bu hücrelerin neden dumura uğradığının kesin nedeni bilinmemektedir. Alman çoban köpeklerinde ve koli ırkı köpeklerde kalıtsal olduğu bilinmektedir. Genellikle iki yaş civarında hastalık belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Bu hastalık her ırk köpekte görülebilir.
Kedilerde ise pankreasın yangılanmasıyla birlikte ortaya çıkar. Köpeklere göre kediler bu hastalığa çok daha az yakalanırlar.
Ekzokrin pankreas yetersizliği olan kedi ve köpeklerde iştah normaldir, görünümü sağlıklı bir hayvan gibidir ancak kilo kaybı vardır. Normalde hayvan ihtiyacı kadar hatta daha fazlasını yemektedir. Ancak vücut aldığı besinleri sindiremez. Dışkı büyük bir oranda sindirilmeden çıkmaktadır. Bu hastalar genellikle kendi dışkılarını yeme eğilimindedir. Bazen yiyecek olmayan maddeleri de yeme eğilimi gösterebilirler.Bunun nedeni ise yetersiz olan beslenmeyi dengelemeye çalışmaktan kaynaklanır.
Yetersiz beslenmenin sonucu olarak, deri ve tüy kondüsyonu kötüdür. Hayvanın dış görünüşü zayıftır. Hayvan yiyeceklerini yediği için bağırsakları normal doluluktadır. Bağırsak hareketleri normal  ya da artmış olabilir. Dışkı gri ya da sarı renkte olabilir. Eğer bağırsak hareketleri artarsa ishal ve gaz problemleri de görülebilir.

 

Teşhis:

Ekzokrin pankreas yetersizliğinin belirtileri çok genel olduğu için veteriner hekiminiz rutin kontroller dışında diğer hastalıkları elimine edebilmek için bazı kan testleri ve röntgen, ultrason muayeneleri yapabilir. Dışkı muayenesi ile parazit arayabilir.
Kanda pankreas enzimlerinin ölçümleri yapabilir. TLI adı verilen bu testte çıkan sonuçlar hastalığın seyrine göre tam arada kalabilir. Bu tip durumlarda ilerleyen tarihlerde bu testin tekrar yapılması gerekebilir.

Teşhis ile yaşamak:

Erken teşhis ile bu hastalık hayatı tehdit eden bir hastalık değildir. Uygun bir tedavi ile hastalar rahat bir şekilde hayatlarına devam edebilirler. Pankreas kendini yenileyebilen bir organ olmadığı için bu hastalığa sahip hayvanlar ömür boyunca ilaç kullanmak zorundadırlar. Bazen ilaçların verilmesi unutulduğunda hastalık belirtileri ortaya çıkar. Bu hastalar ishal olmaya diğer hayvanlardan daha eğilimlidir.

Tedavi:

Tedavi aslında basittir ancak günlük ve düzenli olması gerekmektedir. Tedavi olarak vücut tarafından üretilmeyen enzimleri yiyeceklerin üzerine katılmasıdır. Bu ilaçlar ,toz,tablet,kapsül formları bulunmaktadır. Bunları her öğünde yiyeceğine katmanız gerekir. Eğer bahçenizde birden fazla köpeğiniz var ve hangisinin ishal dışkı yaptığını ayırt edemiyorsanız zehirsiz pastel kalemlerden alın her bir köpeğinize farklı renk verin. böylece hangisinin ishal yaptığını anlayabilirsiniz.

Neleri Yapmalısınız?

Eğer Hayvanınız başka ilaçlar kullanması gerekiyorsa veteriner hekiminize söylemelisiniz.
Eğer yan etki görüyorsanız ilaçları kesmek yerine öncelikle veteriner hekiminiz ile konuşun.
Hayvanınız iyileşti diye ilaçları kesmeyin.(bence en sık yapılan hata budur.Ü.Y.) Bu hastalığın kalıcı olduğunu bilin.

Neleri Yapmamalısınız?

Randevularınızı kaçırmayın. Uzun süren kötü beslenme geri dönüşümsüz hasarlara yol açabilir.

Ne zaman Veterinerinizi aramalısınız?

Tedavi başladığı halde düzelme olmuyorsa,
Reçete edilen ilaçları uygulayamıyorsanız,
Randevunuza uyamayacaksanız.

Neleri Takip Etmelisiniz?

Yorgunluk, halsizlik, kusma, ishal, kilo kaybı, saldırganlık, dışkı yeme, dışkı hacminin artması.

Rutin Takipler:

Veteriner Hekiminizin verdiği randevulara uyun. İlacın dozu her hayvana göre uygun bir şekilde ayarlanması ve takibi için altı ay gerekirse daha kısa aralıklarla kontrol muayeneleri gerekebilir.

Kedilerde Uygunsuz Yere İşeme Sorunu Görüşme Formu

     Veteriner Hekiminizle görüşmeden önce soruları yanıtlarsanız görüşme daha verimli geçecektir. Soruları yanıtladıktan sonra yazdırarak yanınıza almayı unutmayın ya da e posta ile veteriner hekiminize görüşmeden önce gönderin.

1. Evde kaç tane kedi var?
2. Evde başka tür evcil hayvan var mı?
3. Kedi(lerin)nizin kullanabileceği kaç tane tuvalet var? 
4. Tuvaletler kapalı tip mi?
5. Birden fazla kedi aynı tuvaleti kullanmak zorunda kalıyor mu?
6. Kedi Tuvaletinin eni ve boyu kaç santim? İçine koyduğunuz kumun derinliği ortalama kaç santimdir?
7. Ne marka ve hangi tip kedi kumu kullanıyorsunuz? Temizlenebilir mi? Kedi tuvaletinin kumunu ne sıklıkla değiştiriyorsunuz?
8. Kedi kumuna parfüm gibi başka şeyler ekliyor musunuz? Kedi kumunuz parfümlü mü?
9. Kedi tuvaletinin altına astar gibi kumu toplayıp atmaya yarayan ürünlerden kullanıyor musunuz? Kullandığınız ürün parfümlü mü?
10. Evin içinde kedi tuvaletini nereye koyuyorsunuz?
11. Kediniz dışarıya, bahçeye çıkıyor mu?
12. Kedi tuvaletindeki dışkıları ne sıklıkla temizlersiniz?
13. Kediniz nereye ve ne zaman idrarını yapıyor? Bu nokta kedi tuvaletine göre nerededir?
14. Kediniz dışkısını gömer mi?
15. Kediniz dışkısını gömme durumu, bazı olaylara göre veya başka kedinin varlığı durumunda değişir mi?
16. Kediniz tuvaletini kullanırken kenarına asılır mı ya da idrarını veya dışkısını yaparken havayı tırmalar gibi hareketler yapar mı?
17. Kediniz tuvaletini kullanırken idrarını ya da dışkısını yapabilmesi için kenarına tünemesi gerekiyor mu?
18. Kediniz tuvaletini kullanırken miyavlar ya da bağırmaya benzer sesler çıkarır mı?
19. Kediniz tuvaletini temizleyip yeni kum koyduğunuzda hemen kullanır mı? 
20. Kediniz tuvaletini başka insanların ya da kedilerin yanında kullanır mı? Yoksa işini gizlice mi halleder?
21. Kediniz işemek için küveti ya da evin tuvaletini kullanır mı? Eğer yapıyorsa ne sıklıkta yapmaktadır?
22. Kedinizin kapalı tuvaleti varsa işerken yan duvarlarına çişini sıçratır mı?
23. Kedinizin idrar yapma sıklığı arttı mı?
24. Kedinizin idrarında kan fark ettiniz mi? İdrarını yaparken zorlandığını düşündüğünüz oldu mu?
25. Kedinizin tuvaletinin dışına hem idrarını hem de dışkısını yapmaktadır?
26. Kedinizin idrarını duvar gibi dik yüzeylere mi yapmaktadır?
27. Kedinizin idrarını yaparken belini çukurlaştırıyor mu?
28. Kedinizin idrarını tuvaletinin dışına yaptığıda bol miktarda mı yapar yoksa biraz mı bırakır?
29. Kedinizin idrarını tuvaletinin dışına birden fazla noktaya mı yapar yoksa hemen hemen aynı yere mi yapar?
30. Kedinizin idrarını tuvaletinin dışına yaptığı yer halı veya tekstil ürünü mü kaplı?
31. Kedinizi strese sokacak hayatında yeni değişimler oldu mu?
32. Yaşadığınız yere/eve yeni mi taşındınız?
33. Ailede yeni değişiklikler oldu mu? Örneğin yeni bebek doğumu, okumak için evden ayrılan gibi?
34. Son üç ay içinde eve başka evcil hayvan gelip gittiği oldu mu?
35. Kediniz sadece kızgınlık dönemindeyken mi sorun ortaya çıkıyor?
36. Kediniz tuvaletine kolayca ulaşabilir mi?
37. Kedi kumu markasını ya da çeşidini son üç ayda değiştirdiniz mi?
38. Kedi tuvaletini sabun ve sudan başka bir malzeme ile temizliyor musunuz?
39. Kediniz son üç ayda her hangi bir hastalığa yakalandı mı?
40. Kediniz kedi tuvaletinin yakınında olumsuz bir olay yaşadı mı? Cezalandırılmak, ilaç içirmeye çalışmak ya da korkmasına neden olacak başka bir olay gibi.
41. Kedinizin tuvaleti gürültülü bir noktada mı? Sık çalışan çamaşır makinası ya da kurutma makinasının yanı gibi.
42. Kedinizin tuvaletindeyken kendini güvende hissedebilir mi?