Evcil Hayvanlarda Kanser Kontrol Listesi

Sigara Dumanı

Ev içinde sigara içen varsa evdeki evcillerin sigara dumanı etkisinde kalmasından kaçının.

Evcil Hayvanınızın ağırlığını takip edin.

Araştırmalar obezitenin (şişmanlığın) kanser hastalığında risk faktörü olabileceğini gösteriyor. Düşük kalite ve/veya dengesiz beslenen evcil hayvanlarda kanser riski artmaktadır.

Evcilinizin ırkıyla ilgili bilgilenin.

Bazı hastalıklar ve kanser türleri bazı ırklarda daha sık görülmektedir

Yıllık veteriner muayenesi ve laboratuvar kontrolü yaptırın.

Kedi ve köpeklerde yıllık kontrolü kaçırmak insanla karşılaştırıldığında beş yıl boyunca hiç doktora gitmemek gibidir. İki Yaşından sonra yılda bir defa beş yaşından sonra yılda iki kez genel kontrol ve laboratuvar muayenesi yaptırmalısınız.

Güneş ışığından korunmak.

Tıpkı insanlarda olduğu gibi öğle saatlerinde güneş ışığının en etkili olduğu saatlerde uzun süre dışarıda dolaşmak deri tümörü riskini artırmaktadır.

Asbest içeren malzemelerden kaçının.

Asbest içeren inşaat yalıtım malzemesi içeren evlerde yaşamak hem insanlar için hem de hayvanlar için büyük risk faktörüdür. Eğer evinizde asbest varsa uygun bir şekilde uzaklaştırın.

 Ayda bir defa evcil hayvanınızı muayene edin.

Ayda bir defa olsun dikkatli bir şekilde kontrol edin. Ağız kokusu, kulaklarının içi, derisinin üzerinde elinizi gezdirdiğinizde elinize gelen şişlikleri bir kenara not edin. Erken teşhis pek çok hastalığın kanser dahil olmak üzere iyileşmeyle sonuçlanır.

Kimyasallardan uzak tutun.

Havuz, bahçe bitkileri için kullanılan kimyasallarına dikkat edin. Evcil hayvanların maruz kalmasını önleyin.

Düzenli gezdirin.

Köpekler için düzenli yürüyüş, egzersiz sağlıklı kalmalarını sağlar. Ruhsal açıdan mutlu, neşeli olmalarını sağlar. Bu sizin sağlığınız için de iyidir.

Boya ve solventlerden uzak tutun.

Evinizi boyatırken mümkünse bu süre içinde başka bir yerde kalmasını sağlayın. Mümkün değilse en azından boyanan ortama girmesini engelleyin.

Hayvanınızın tanıyın.

Yeme alışkanlıklarını, neden hoşlanıp hoşlanmadığını, uyku düzenini öğrenin. Rutinlerin değişmesi hastalığın erken habercisi olabilir.

Diyetine lifli gıdalar katın.

Diyetteki lif miktarını artırmanın kanser riskini düşürdüğü bilinmektedir.

Köpeğim Ne Kadar Yaşar?

Köpeğim Ne Kadar Yaşar?

 Bu soru, en çok sorulan soru olmalı. Verdiğim cevap neredeyse mekanikleşti köpeğin iriliği, ırkı, istatistikler gibi basit bir aramayla İnternetten kolayca ulaşabileceğiniz bilgileri tekrar ediyordum. Geçen gün baktığım bir köpeğin sahibi aynı soruyu sorunca birden aydınlanma yaşadığımı söyleyebilirim. Bu soruyu soran kişi köpeğini neredeyse çöple besliyor, hiç bir rutin kontrol ya da uygulama yaptırmıyor, köpeği parazitlere karşı korumasız, kısırlaştırılmamış, ömrünü neredeyse 2 metrelik zincirle bağlanmış kulübemsi barakasında harcayan bir zavallı. Bu köpeğin ömür beklentisini istatistiklerle değerlendirmek tamamen saçmalıktı. İlk defa o istatistiklerden bahsetmedim ve bu yazıyı yazmaya karar verdim.

 Köpeğinizin ortalama ömrünü etkileyen faktörler nelerdir?

Bu yazacaklarımı önem sırasına göre dizmedim. 

Beslenme

Özellikle yavruluk döneminde doğru beslemek ve bunu ömür boyunca devam ettirmek önemlidir. Doğru beslenmeyen köpeklerde beslenmeye bağlı hastalıklar görülür. İlk en sık rastladıklarım raşitizm ve şişmanlıktır. 

 Raşitik bir hayvanın ömür beklentisi sağlıklı bir hayvana göre daha kısadır. Gelişme döneminde doğru beslenme ve egzersiz ile bu hastalıktan korunmak mümkündür.

 Şişmanlık bir başka deyişle obezite neredeyse her hastalıkla ilişkilendiriliyor. Şişman bir köpeğin ömür beklentisi kendisiyle aynı ırktan fit bir köpekten daha kısa olması şaşırtıcı olmamalı.
Beslenme hayvanınızın yaş dönemiyle de alakalıdır. Yavru bir köpeğin ihtiyacı olan beslenme ile yetişkin orta yaşlı ve yaşlı köpeğin beslenme ihtiyaçları da birbirinden farklıdır. Bu konu oldukça detaylı bir konu ayrıca işlemek gerekir. Şimdilik doğru beslenmenin uzun ve konforlu bir yaşam için önemli bir etmen olduğunu vurgulamakla yetineceğim.

Rutin uygulamalar

Eğer köpeğinizi aşılatmıyorsanız o duyduğunuz istatistikler sizin köpeğiniz için bir anlam ifade etmez. Sizin köpeğinizi ilgilendiren istatistik kanlı ishale yakalanan köpeklerde sağ kalma yüzdeleri olabilir.
Parazitlere karşı düzenli olarak korunma:
İşte ortalama ömrü etkileyen başka bir faktör. (Ya bizimki zaten evden dışarı çıkmıyor ki!) 
Dış parazitlerle mücadele hayvanın üzerinde dış parazit görüldüğünde değil eğer düzenli olarak yapılırsa bir anlam ifade eder. Böylece ehrlichiosis başta olmak üzere leishmaniasis ve lyme, dirofilaria immitis gibi hem köpeğinizin hayatını tehdit eden dış parazitlerle bulaşan hastalıklardan korunmuş olursunuz. Köpeğiniz bu hastalıklara her yaşta yakalanabilir ve teşhis edilemezse ölümle sonuçlanır. o istatistiklerdeki ortalama ömür beklentisi sizin için değildir.
Aynı durum iç parazitler olarak tabir edilen askarit ve tenyalar için de geçerlidir.

Kısırlaştırma:

Bu da köpeğinizin beklenen ömür yılını etkileyen faktörlerden biridir. İlk kızgınlık öncesi yapılan kısırlaştırma dişi köpekleri meme bezi kanserlerinden %95 in üzerinde korumaktadır. Aynı zamanda piyometra adı verilen rahim iltihabı hastalığına karşı %100 koruma sağlar. Erkek köpeklerde prostat hiperplazisi ve kanserlerine aynı şekilde testis kanserlerine karşı koruyucudur. Doğru zamanda kısırlaştırılmış köpekler kısırlaştırılmamış köpeklere göre daha uzun yaşamaktadırlar.

Egzersiz:

Egzersiz çok önemlidir. Spor hem bizim için hem de hayvanlar için sağlıklı yaşam için gereklidir. Evden hiç çıkmayan, hareketsiz hayvanlar hem vücut açısından şişmanlığa, ruhsal açıdan da depresyona eğilimlidir. Hayvan sahibi ile olan iletişimi zayıftır. Sonuç olarak neşeli ve mutlu sahibiyle birlikte hayatı paylaşan fit hayvanlar; hareketsiz, depresif, şişman hayvanlara göre daha uzun yaşamaktadırlar.

Düzenli Kontrol:

Ülkemizde önemi hiç bilinmeyen konulardan birisi de budur. Sorunlar klinik olarak göze çarpana kadar beklenir. Oysaki iki yaşından sonra yılda bir defa 7 yaşından sonra altı ayda bir yapılacak laboratuvar kontrolleri ile pek çok sağlık sorunu başlangıçta yakalanabilir ve çözülebilir ve/veya yönetilebilir. (diyabet, hipotiroid, kalp büyümesi vb hastalıklar)

Erken teşhis ömür beklentisini uzatır.

Eğer hayvanınızın cildinde,memelerinde yumrular, şişlikler, bezelye büyüklüğüne ulaşmış şişler varsa ve en az bir aydır bulunuyorsa mutlaka aspirasyon biyopsisi yaptırın.

 Biopsi oldukça kolay acısız bir yöntemdir. Erken teşhis edilen tümörlerler için günümüzde pek çok tedavi olanağı bulunmaktadır. 

Tedavi edildikten sonra yıllarca güzel bir yaşam süren köpekler bulunmaktadır.

Ağız ve Diş Sağlığı:

Ülkemizde hiç önem verilmeyen bir başka konu daha budur. Ağız ve diş sağlığına önem verilmiş bir köpek ile ömrü boyunca bu konuyla hiç ilgilenilmemiş hayvan arasında ömür beklentisinin farklı olacağı açıktır.

Resimde gördüğünüz köpeğin dişlerindeki sarılıklar tartar adını verdiğimiz bakteri yumaklarıdır. köpeğinizin ağzındaki bu bakteri yuvası sürekli olarak hayvanınızın ağzından içeriye enfeksiyon pompalamaktadır. Bağışıklık sistemi sürekli bu akın akın gelen enfeksiyonla mücadele etmektedir. Bağışıklık sisteminindeki en ufak sorun kalp hastalıkları, böbrek rahatsızlıkları ve kısalan ömür demektir. Eğer köpeğinizin ağız sağlığı ile ilgileniyorsanız daha uzun süre yaşam beklentisi içinde olabilirsiniz.