Peridontit (Dişi Tutan Dokuların Yangısı)

Peridontit (Dişi Tutan Dokuların Yangısı)

Teşhis Hakkında

Diş hastalıkları evcil hayvanlar arasında oldukça yaygındır. 4 yaşın üzerindeki kedi ve köpeklerin yüzde 85 i dental hastalıklara sahiptir. Evcil hayvanlarda insanlardaki gibi en büyük sorun diş çürüğünden ziyade tartar ve peridontal hastalıklardan etkilenmektedir. Peridontal hastalıklar dişi tutan dokuların hastalıklarıdır.
Peridontal hastalığın başlangıcı plak oluşumu ile başlar. Plaklar  dişlerin üzeri ve diş etlerinin üzerindeki şeffaf bakteri ve atıkların oluşturduğu tabakadır.  Eğer plaklar uzaklaştırılmazsa  yiyeceklerindeki mineralleri bağlayarak sert diş tartarları oluşur. Tartar dişeti ve dişi tutan dokuları tahriş eder.  Tartarın etrafında ve diş etlerinin kenarlarında bakteriler ürer. Bu bakteriler dişi tutan dokuları parçalayacak sıvılar üretir ve salgılarlar.  Böylece dişin etrafında daha da derinleşen cepler oluşur. Bu cepler hem diş ağrısı hem de bakterilerin daha da çok üreyeceği ortamlar oluşturur.

Belirtiler

En belirgin ilk belirti kötü nefes kokusudur.  Peridontal hastalığın diğer belirtilerinden diş etlerinin kırmızı renk alması ve şişmesidir. Bu belirtiyi pek çok hayvan sahibi farketmekte güçlük çeker. Daha çok yanak tarafındaki dişetleri etkilenir. Daha sonra kahverenkli tartar dişeti sınırından dişe doğru büyümeye başlar. Plaktan farklı olarak tartar fırçalanarak uzaklaştırılamaz. Durum ilerledikçe diş ve dişetinin arasında oluşan cepler iltihaplanır.  Diş eti yukarı doğru çekilerek dişin kök kısımları açığa çıkmaya başlar. Hastalığın son evresinde diş kendiliğinden düşer.

Teşhis

Genellikle rutin genel muayene esnasında veteriner hekiminiz hastalığı tespit eder. Detaylı ağız muayenesi için anestezi gerekir. Muayeneye ek olarak röntgenler çekilebilir.

Teşhisle Yaşamak

Peridontal hastalığın ilk evreleri geri dönüşümlüdür. Bu evrede diş eti şiş ve kırmızıdır. Diş taşları temizlendikten sonra evde devam edeceğiniz ağız ve diş sağlığı programına uyarsanız hayvanınız sağlıklı diş ve ağıza sahip olur. Hastalık ilerlemez. Ancak diş etlerinin altında cepler oluştuysa bu durum geri dönüşümsüzdür. Geri dönüşümsüz dişeti hastalığı olan hayvanların düzenli diştaşı temizliğine ve günlük evde dişlerinin fırçalanmasına ihtiyacı vardır. Veteriner hekiminizin belirlediği aralıklarla düzenli ağız muayenesi ve diştaşı temizliği yaptırmanız, evde yapmanız gerekenleri uygulamanız şartıyla hastalık en azından daha fazla ilerlemez.

Tedavi

Anestezi altında yapılacak olan tartar temizliğinden sonra evde veteriner hekiminizin söylediği şekilde ağız temizliğine dikkat ederek bu hastalığın ilerlemesi durdurulabilir. Gevşek ve hareketli dişlerin çekimi gerekir.
Pek çok evcil hayvan sahibi özellikle de hayvanı yaşlıysa  anestezinin riskleri hakkında endişelenir. Oysa yaşlı hayvanların ağız ve diş sağlığı daha çok önem kazanır.  Genel muayene sonrası gerçekleştirilen laboratuar testleri  anestezinin risklerini düşürdüğü gibi günümüzdeki modern anestezikler ile güvenilir anestezi her yaştaki hayvanlar için mümkün olmuştur.  İlerleyen dişeti hastalığı ile karşılaştırıldığında ağız ve diş sağlığı için yapılacak anestezinin  riski hastalığın oluşturduğu riskten küçüktür.
Hastalığın durumuna göre randevunuza gelmeden önce başlayacağınız antibiyotikler ya da tedaviden sonra devam edeceğiniz antibiyotik ve diğer ilaçları hekiminiz verebilir.
Hastalıktan korunma denildiği zaman yapılacak diş fırçalama işlemi anestezi gerektirmez ve hayvan sahibi bunu kendisi yapabilir.  Çocuklar için satılan en küçük boy diş fırçası işinizi görür. Aynı zamanda online mağazalar ve veteriner hekiminizden hayvanlar için hazırlanmış diş fırçalarından da alabilirsiniz. 10- 20 saniye kadar süren fırçalama yeterli olacaktır.

Neleri Yapmalısınız?

Diş ve dişetlerini sağlıklı tutmaya yardımcı ödüller ve oyuncakları alabilirsiniz. Kauçuk ya da ipten yapılmış oyuncakları tercih edin. Sert oyuncaklar diş kırılmalaraına yol açabilir.
Küçüklükten itibaren dişlerini fırçalamaya başlarsanız hayvanınız zamanla bunu sever ve eğlenceli bulur.
Diş macunu kullanmak isterseniz hayvanlar için yapılmış olanları kullanın.

Neleri Yapmamalısınız?

Köpeğinize çiğnemesi için kemik vermeyin. Dişlerinin kırılmasına yol açabilir.

Ne zaman veterinerinizi aramalısınız?

Eğer hayvanınızın ağzında kötü koku duyarsanız, yemeklerini yerken zorlanıyorsa muayene için randevu alın.

Takip etmeniz gereken belirtiler

Peridontal hastalığın belirtileri:

Tartar ya da kızarmış diş etleri
Kötü ağız kokusu
Çiğnemekte isteksizlik
Düşmüş diş
Bunları takip etmelisiniz.

Kontrol Muayeneleri

Hastalığın durumuna göre rutin kontrolleri veteriner hekiminiz belirler. Bazı hayvanlar için daha sık bazıları için daha seyrek olabilir.

Ek bilgi

Akılda tutulması gereken en önemli nokta dişeti hastalıkları sadece ağızı değil tüm vücudu etkilerler. Dişetlerinde oluşan ceplerde her zaman bakteriler ürer  ve kana karışırlar.  Bu bakteriler kalp, böbrek ve karaciğeri de etkilerler. Ağızı sağlıklı hayvanlar her zaman daha sağlıklıdırlar.